Απόσπασμα Ομιλίας για την 25η Μαρτίου στο Επιμελητήριο Αχαΐας

Ας σταθούμε επισταμένως στο ποίημα του Βασίλη Ρώτα:

«Διαβάτη, στάσου προσοχή:

δῶ χάμω κείτονται νεκροί

πού δέν ἐπρόδωσαν ποτέ,

ποτέ δέν εἶπαν ψέματα,

τύραννο δέν προσκύνησαν.

Διαβάτη, στάσου προσοχή

καί μ᾽ ἄξιο νοῦ μελέτα τους,

τί ἄν χαίρεσαι τ᾽ ὡραῖο φῶς

κι ἄν ὅλο θάρρος περπατᾶς

κι ἄν σ᾽ ἀγαπᾶνε κι ἀγαπᾶς

κι ὅ,τι καλό ᾽χεις στή ζωή

στό χάρισαν τοῦτ᾽ οἱ νεκροί.

Διαβάτη, στάσου προσοχή

καί μ᾽ ἄξιο νοῦ μελέτα τους».

Με ιδιαίτερη χαρά και υπερηφάνεια εορτάζουμε σήμερα την επέτειο της 25^ης Μαρτίου.

Όσα χρόνια κι αν περάσουν η 25^η Μαρτίου θα παραμένει η κορυφαία, μοναδική κι ταυτόχρονα διπλή εορτή για κάθε Έλληνα, για κάθε χριστιανό. Κι αυτό γιατί ως χριστιανοί, γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, αλλά και ως Έλληνες γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό του Έθνους μας, αφού την ίδια αυτή ημέρα διάλεξαν οι πρόγονοί μας να σηκώσουν το λάβαρο της επανάστασης ενάντια στον Τούρκο κατακτητή ζητώντας από τα βάθη της καρδιά τους Λευτεριά ή Θάνατος. Χαρακτηριστικοί είναι οι στίχοι του συντοπίτη μας ποιητή Κωστή Παλαμά.

«Σβήνουν δυο νύχτες, και δυο αυγές προβάλλουν στον αγέρα.

Δυο λευτεριές που σμίγουνε μέσα στην ίδια μέρα.

Δυο λευτεριές ματόβραχτες, παιδιά μεγάλου κόπου,

η λευτεριά του Έλληνα κι η λευτεριά του ανθρώπου».

Ημέρες σαν σήμερα, μας κυριεύει ολοζώντανη η ιστορική μνήμη κι έντονα αισθήματα δέους, συγκίνησης και περηφάνιας πλημμυρίζουν τη ψυχή και την καρδιά του ελληνισμού σε κάθε γωνιά της γης.

«Τετρακόσια χρόνια σκέπαζε την Ελλάδα η μαύρη νύχτα της πικρής τουρκικής σκλαβιάς. Η άλλοτε χώρα των Θεών κι των ηρώων έγινε η χώρα των ραγιάδων, χώρα των δακρύων, όπου αντηχούσαν οι στεναγμοί και οι θρήνοι του δουλωμένου της λαού, καθώς ανέβαινε τον ανηφορικό δρόμο ενός άλλου μαρτυρικού Γολγοθά. Πικρή και άραχλη κυλούσε τότε η ζωή στο στυφό φλοιό της ελληνικής γης, εξαιτίας του αφόρητου και αβάσταχτου ζυγού της σκληρής τυραννίας. Οι ψυχές των Ελλήνων λούφαζαν, όλα αυτά τα χρόνια, στις ζοφερές σπηλιές της τουρκικής σκλαβιάς σαν κυνηγημένα αγριοπερίστερα».

Χαμοκλησιές και μοναστήρια χωρίς καμπάνες και σήμαντρα, γέμιζαν το σούρουπο της μακριάς νύχτας με σκλαβόπουλα. Στο τρεμάμενο φως του καντηλιού βραχνά ο Παπαδάσκαλος θεριέυει «τη αποστεμένη ελπίδα, και πλατιά τα ονείρατα αναδεύει». Ο Πατριάρχης της Πόλης γίνεται ο εθνάρχης των ραγιάδων, ο Πατροκοσμάς ακούραστος εθναπόστολος κηρύσσει την πίστη στο Χριστό και στη Λευτεριά.

Ο Θούριος του Ρήγα σιγοτραγουδιέται βουβά στα χείλη και στην καρδιά, ποτίζοντας με δάκρυ και αίμα το δένδρο της Μεγάλης Ιδέας.

Ψηλά, στα λεύτερα κορφοβούνια οι κλεφταρματολοί με σύμβολο τον καταπατημένο Σταυρό γίνονται η μαγιά του ένοπλου ξεσηκωμού.

Το χάνι της Γραβιάς, η Τρίπολη, η Αλαμάνα, το Αρκάδι, το Μεσολόγγι, το Κούγκι, γίνονται κάστρα ανδρείας κι σύμβολα ηρωισμού.

Αμέτρητοι οι ήρωες και ηρωίδες μπροστά στους οποίους υποκλινόμαστε με μεγάλο δέος και σεβασμό. Η επανάσταση φούντωσε, ξαπλώθηκε σε στεριά και θάλασσα. Και το όραμα της λευτεριάς το άπιαστο, το σήκωσαν μορφές αγέρωχες, γνήσια τέκνα της ελληνικής λεβεντιάς, βράχοι υψηλοί, με απίστευτη αντρειοσύνη. Ο Παπαφλέσσας στο Μανιάκι, ο Διάκος στην Αλαμάνα, ο Κολοκοτρώνης στο Μοριά,.. «Και η στρατιά μεγάλωνε…Κάποιοι τους έλεγαν τρελούς…κι όμως η στρατιά μεγάλωνε». Νικηταράς, Μαντώ Μαυρογένους, Καραϊσκάκης, Μπότσαρης, Κανάρης, Μπουμπουλίνα, Μιαούλης…Μα η λευτεριά ήταν αχόρταγη… «Ήθηλε νεκροί χιλιάδες να ‘ναι στους τροχούς. Ήθελε και οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους».

Νάουσα, Χίος, Ψαρά, Μεσολόγγι…. Το Μεσολόγγι που έγινε το σύμβολο της επανάστασης. Πείνασε, δεκατίστηκε, χτυπήθηκε μα ποτέ δε λύγισε. Έμεινε όρθιο, σαν ατσάλινος πύργος με γρανιτένια θέληση ενάντια στη τυραννία. Κι ο χορός του Ζαλόγγου των γενναίων Σουλιωτισσών, αποτέλεσε πράξη υπέρτατης θυσίας και έχει παραμείνει στην παγκόσμια ιστορία. Η λεβεντογέννα χώρα, είναι  η Ελλάδα, ο τόπος που γέννησε την ιδέα της Ελευθερίας, την ιδέα της Δημοκρατίας κι παντοίων των αξιών.

Δεν έμεινε γωνιά της ελληνικής γης που δε γνώρισε τη δόξα, δεν έμεινε σπιθαμή της, που δε βάφτηκε με αίμα. Οι πέτρες, οι βρυσούλες, οι μυρτιές, τα θυμάρια έμειναν οι αιώνιοι μάρτυρες. Η θυσία, ο ηρωισμός του ελληνικού λαού γονάτισε την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ξεπρόβαλε η ώρα, όπου η ελευθερία επέστρεψε στη βασανισμένη κι άνοιξε της φτερούγες της πάνω από τον περήφανο λαό μας.

Ευλαβείς συνεορταστές, το μήνυμα της 25^ης Μαρτίου του 1821 φαντάζει πιο επίκαιρο από ποτέ.

Μας προτρέπει να επαναστατήσουμε ενάντια σε όλα αυτά τα νοσηρά φαινόμενα που παντοιοτρόπως εισβάλλουν στη ζωή μας κι μας οδηγούν στην κοινωνική αδιαφορία. Μας προτρέπει να επαναστατήσουμε ενάντια σε όλους αυτούς που θέλουν να μας υφαρπάξουν την πνευματικής ελευθερία, καθιστώντας μας πνευματικούς ραγιάδες των σύγχρονων εποχών.

Μας προτρέπει ως χριστιανούς να αφουγκραστούμε τις θεϊκές παραινέσεις και να αγαπήσουμε αληθινά το συνάνθρωπό μας, τοποθετώντας το συλλογικό πάνω από το ατομικό συμφέρον.

Είναι καιρός να επαναστατήσουμε σε όλα τα επίπεδα, ενάντια σε όλα αυτά που μας βασανίζουν, ενάντια σε κάθε καθήλωση, ενάντια σε κάθε στρέβλωση. Οι Έλληνες του 1821 και οι πρόγονοί μας οι Αρκάδες αγωνίστηκαν, γιατί επιθυμούσαν να ζουν ελεύθεροι, δίχως να εκβιάζονται.

Το πνεύμα της 25^Ης Μαρτίου ας στεριώσει στις ψυχές μας.

Τα λόγια του ποιητή ας γίνουν η πυξίδα μας.

«Ξύπνα καημένε μου ραγιά,

Ξύπνα, να δεις ελευθεριά!»

Η πίστη απέμεινε ο ανεξάντλητος κρουνός για κάθε Έλληνα. Η καρδιά του έμοιαζε με παλλόμενη φλόγα, έτοιμη να φουντώσει. Η Ελπίδα και η Πίστη έδινε δύναμη στη φλόγα αυτή, αλλά οι αγέρηδες φυσούσαν μανιασμένοι για να τη σβήσουν. Δεν ήταν άλλοι, από τους αγέρηδες του παιδομαζόματος, του χαρατσιού, του κλεισίματος των σχολείων, οι φοβέρες και οι υποσχέσεις των  Τούρκων για όσους αλλαξοπιστούσαν.

«Κι ήταν όλα σιωπηλά,

Και τα ‘σκιαζε η φοβέρα

Και τα πλάκωνε η σκλαβιά».

Και όμως παρ’ όλες τις τρομερές πιέσεις, η φλόγα της Πίστης και της Ελπίδας δεν έσβησε, θέριεψε… κι έμελλε να είναι εκείνη η άνοιξη του 1821 να είναι η τελευταία που θα  παρέμενε σκλαβωμένη η Ελλάδα. Τα χελιδόνια εκείνη τη χρονιά έφεραν τη μεγάλη είδηση του εθνικού ξεσηκωμού… Κι τότε το αστραπόβολο φως ου 21 άστραψε και φώτισε το δρόμο της λευτεριάς. «Πύρινη λάβα ήταν, που κατέκαψε την Τουρκιά κι σκότωσε το δράκο της τυραννίας. Ορμητικό ξύπνημα της Ρωμιοσύνης ήταν, που όμοιο δε γνώρισε ο κόσμος όλος….Ανδρειώμενη και πολυφτέρουγη η λευτεριά, ήταν πάθος, και ιδέα και μεθύσι.»

Από άκρη σε άκρη του ελληνισμού, η σωριασμένη ανά τους αιώνες μες του σκλάβου αγανάκτηση, κι ο πόνος που η φτέρνα του τυράννου τον κρατούσε αφανέρωτο, βγήκε στο φως κι αντήχησε σαν κεραυνός και σαν κατάρα…