Παγκόσμια ημέρα Εκπαιδευτικών (5 Οκτωβρίου): Ο Δάσκαλος ως φωτοδότης

o σύγχρονος προοδευτικός  εκπαιδευτικός είναι ελεύθερος άνθρωπος και  παιδαγωγός. Τα προσόντα τα οποία θεωρώ απαραίτητα γι´ αυτόν, αποκτώνται σταδιακά, μέσα από την καθημερινή πρακτική και σε καμιά  περίπτωση δεν είναι έμφυτα , ούτε μπορούν να δοθούν με διάταγμα ή ως δώρο.­

Πρωταρχικά  ως αξιόλογος παιδαγωγός  παρακινείται από την πηγαία του θέληση και το όραμά του να διαμορφώσει ανθρώπους εμφορούμενους με αξίες, ιδανικά, κριτική ικανότητα και όχι παθητικούς θεατές των γεγονότων. Η ηθικοπλαστική αναμόρφωση των μαθητών είναι το ζητούμενο για το εκπαιδευτικό σύστημα. Μόνον με σωστούς ανθρώπους που έχουν ολοκληρωμένη προσωπικότητα, μπορεί να ανελιχθεί μία κοινωνία.

Εν συνεχεία η αποφασιστικότητα,  σε συνδυασμό με την ταπεινοφροσύνη, αποτελούν βασικές ικανότητες για τον σωστό δάσκαλο, οι οποίες θα πρέπει να λειτουργούν  συνεπικουρικά.  Σε κάθε περίπτωση ο εκπαιδευτικός οφείλει να αναλαμβάνει την ευθύνη λήψης αποφάσεων.  Από την άλλη μεριά όμως, δεν πρέπει να αυθαιρετεί στις τοποθετήσεις του και να καθίσταται δογματικός. Σε αυτό το σημείο έρχεται και συμπλέκεται η ταπεινοφροσύνη, που λειτουργεί κατασταλτικά και βοηθά στη λήψη ορθών και μετρημένων αποφάσεων.  Όταν ομιλούμε για ταπεινοφροσύνη δεν υπονοούμε  την έλλειψη σεβασμού, τη δειλία ή τη μοιρολατρία. Αντιθέτως, η προαναφερθείσα αρετή προϋποθέτει  αυτοπεποίθηση, αυτοσεβασμό και σεβασμό προς τους άλλους.

Ο  δημοκρατικός εκπαιδευτικός υποχρεούται να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για τους μαθητές και μελλοντικούς δημοκρατικούς πολίτες της κοινωνίας. Δε νιώθει δέσμιος μπροστά στο κατεστημένο, δεν επιβάλλεται με απολυτότητα, αλλά σέβεται την ελευθερία της σκέψης, του φρονήματος των παιδιών, των συναδέλφων του, των συνανθρώπων του, προσπαθώντας με πράξεις να κρατήσει σταθερό το "πηδάλιο άξιών" για να έχει αίσιο τέλος το ταξίδι με συνοδοιπόρους τους μαθητές του προς κόσμους θεληματικούς. Κάθε του ενέργεια έχει στόχο το καλό του παιδαγωγούμενου, δεν πραγματοποιείτα ποτέ καιροσκοπικά και  για το θεαθήναι. Οι διαπροσωπικές σχέσεις με τους μαθητές του, καθώς και με όσους συνεργάζεται θα πρέπει να βασίζονται πάνω στη νηφαλιότητα, τη δικαιοσύνη, την τιμιότητα,  τη φιλικότητα και την ανθρωπιά.

Δυστυχώς όμως, παρατηρείται σε πολλές των περιπτώσεων , εκπαιδευτικοί να έχουν εφησυχάσει και να μην ενδιαφέρονται πραγματικά για τους μαθητές τους. Το σκεπτικό είναι μοιρολατρικό και απεικονίζεται γλαφυρά στα παρακάτω λόγια: «Και τι μπορώ να κάνω; Δεν είμαι εγώ ο αρμόδιος που θα  αλλάξει το σαθρό σύστημα εκπαίδευσης. Είτε με θεωρούν  κακό  δάσκαλο, είτε στοργικό και με ζήλο δάσκαλο που ενδιαφέρεται  για τα παιδιά κι επιτελεί ολοκληρωμένο έργο, κακοπληρωμένος και αγνοημένος θα είμαι από το κράτος και στις δύο περιπτώσεις. Οπότε δεν  κάνω τίποτα!»  Όντως αυτή είναι η πιο βολική θέση, αλλά συγχρόνως δηλώνει παραίτηση από τον αγώνα της προσφοράς του δασκάλου και του ρόλου του ως παιδαγωγού. Έτσι εδώ έχουμε άρνηση του λειτουργήματος που κλήθηκε να επιτελέσει. Τουναντίον,  η επαγρύπνηση και η συμμετοχή του στη μάθηση και στη διαμόρφωση υπεύθυνων κι άξιων προσωπικοτήτων,  είναι προαπαιτούμενο για την ορθή και συνεπή άσκηση των καθηκόντων του. Τότε μόνον δικαιούται να χαρακτηρίζεται ως άξιος παιδαγωγός.

Εν τέλει ο προοδευτικός εκπαιδευτικός πρέπει να πείσει τον εαυτό του ότι δεν είναι μόνο μεταδότης γνώσεων, αλλά και πολιτικός αγωνιστής καθώς και διαμορφωτής συνειδήσεων. Η δουλειά του δεν ολοκληρώνεται με τη  διδασκαλία των μαθημάτων, αλλά συνεχίζεται με τη  συμμετοχή και αφιέρωσή του στον αγώνα για την αποδοχή της διαφορετικότητας, της ισότητας και της εξάλειψης της κοινωνικής αδικίας.